Aanwas

erfopvolging: vergroting van het aandeel van een gerechtigde in een boedelgemeenschap of een andere gemeenschap door het uitvallen van één of meer andere gerechtigden

Afwikkelingsbewindvoerder

een beheersexecuteur wiens taken en/of bevoegdheden in een testament zijn uitgebreid op grond van het testamentair bewind van boek 4 van het Burgerlijk Wetboek; meestal gaat het om bevoegdheden tot vervreemding, bezwaring en verdeling (beschikkingsbevoegdheid)

Begrafenisexecuteur

een executeur die belast is met de regie van de uitvaart van de overledene

Beheersbevoegdheid

de bevoegdheid tot het beheren van de nalatenschap (in tegenstelling tot beschikken)

Beheersexecuteur

de executeur die tot taak heeft de boedelgoederen te beheren en de schulden te voldoen

Beneficiaire aanvaarding

aanvaarding onder het voorrecht van boedelbeschrijving (u bent in beginsel niet met uw privé-vermogen aansprakelijk)

Beschermingsbewind

het bewind dat over de goederen van iemand wordt uitgesproken die tijdelijk of duurzaam door een geestelijke of lichamelijke beperking niet in staat is zijn eigen zakelijke belangen op een behoorlijke manier waar te nemen

Beschikkingsbevoegdheid

de bevoegdheid tot het vervreemden, bezwaren en verdelen van boedelgoederen

Bijzondere titel

oorzaak van het rechtens verwerven van goederen

Bloot eigendom

een miniem restant van het allesomvattende recht van vol eigendom

Boedelbeschrijving

een inventarisatie, een staat opgemaakt van goederen en schulden van een (nalatenschaps)boedel

Codicil

onderhandse, geheel door de erflater met de hand geschreven ondertekende akte waarin slechts bepaalde beschikkingen kunnen worden gemaakt, zoals legaten ten aanzien van kleding, bepaalde lijfsieraden e.d.

Erfgenamenonderzoek

genealogisch onderzoek verricht door onder andere de notaris, de executeur en de vereffenaar teneinde op grond van de wet of van een testament vast te stellen wie de erfgenamen zijn en waar zij zich bevinden

Erfopvolging

gehele of gedeeltelijke toedeling in de goederen en de schulden van een erflater, bij versterf of testament

Erfstelling of making

uiterste wilsbeschikking krachtens welke de erflater één of meer daarbij aangewezen personen zijn gehele nalatenschap of een breukdeel daarvan nalaat

Fideï-commis of tweetrapsmaking

erfstelling over de hand, testamentaire beschikking waarbij de bevoordeelde de erfportie niet onmiddellijk en rechtstreeks van de erflater ontvangt, maar via een voorganger die als eerste als bevoordeelde is aangewezen

Gemeenschap

is aanwezig wanneer één of meer goederen toebehoren aan twee of meer deelgenoten gezamenlijk

Geregistreerd partnerschap

pseudo-huwelijk (pseudo = ogenschijnlijk) (zie artikel 1:80a e.v. BW)

Hereditatis petitio

rechtsvordering toekomend aan de erfgenamen en in te stellen tegen een ieder die goederen uit de nalatenschap zonder recht onder zich heeft

Huwelijk

duurzame levensgemeenschap tussen man en vrouw of personen van hetzelfde geslacht

Imputatie

toerekening van een betaling aan een bepaalde schuld ingeval tussen een schuldeiser en zijn schuldenaar twee of meer verbintenissen bestaan

Kindsdeel

wettelijk erfdeel dat aan een kind uit de nalatenschap van zijn ouders minstens toekomt

Legaat

bijzondere beschikking in uiterste wil waarbij de erflater bepaalde goederen vermaakt of een bepaalde geldsom, in tegenstelling tot de erfstelling

Legitimaire massa

de waarde van de goederen van de nalatenschap vermeerderd met in aanmerking te nemen giften en verminderd met de schulden vermeld in artikel 4:7 lid 1 sub a tot en met c en f BW; grondslag voor de berekening van de legitieme portie

Legitieme portie

het gedeelte van de waarde van het vermogen van de erflater, waarop de legitimaris ondanks giften en uiterste wilsbeschikkingen aanspraak kan maken; op grond van artikel 4:64 BW de helft van het kindsdeel

Lichte vereffening

de wettelijke vereffening uitgevoerd na beneficiaire aanvaarding door de gezamenlijke erfgenamen, waarbij ontheffing geldt voor een aantal verplichting die voor de door de rechtbank benoemde vereffenaar wél gelden

Mediation

bemiddeling door een professionele derde die een mediator wordt genoemd

Nietigheid

rechtshandeling die de beoogde gevolgen ontbeert en geacht wordt nooit te hebben bestaan

Ongeboren vrucht

wordt als geboren aangemerkt, voorzover haar belang dat vordert; dood ter wereld gekomen zijnde wordt zij geacht nooit te hebben geleefd

Ongedaanmaking

hier wordt gedoeld op het ongedaan maken van de wettelijke verdeling door de echtgenoot, waardoor de kinderen van de erflater hun erfdeel onverwijld kunnen opeisen ex artikel 4:18 BW (moet binnen 3 maanden na de sterfdatum)

Onwaardig(heid)

onbevoegd om uit een nalatenschap voordeel te genieten is een erfgenaam die jegens zijn erflater heeft misdreven, bijvoorbeeld door hem om te brengen of door hem met geweld te beletten een testament te maken etc.

Parentele stelsel

artikel 4:10 BW waarin staat opgesomd wie uit eigen hoofde door de wet als erfgenamen tot een nalatenschap wordt geroepen, waarbij erfgenamen in hogere categorieën (lid 1) verkrijgers in lagere categorieën uitsluiten

Plaatsvervulling

een recht dat slechts toekomt aan de afstammelingen van een kind, broer, zuster, grootouder of overgrootouder indien deze voorouder uit eigen hoofde tot een nalatenschap werd geroepen en niet meer bestaat, onwaardig is, onterfd is, verworpen heeft of ten aanzien van wie het erfrecht is vervallen

Rechtskundig adviseur

een juridisch geschoold en/of onderlegd individu dat lid is van de Nederlandse Vereniging van Rechtskundige Adviseurs (NVRA), een in 1928 opgerichte juridische vereniging

Saisine

opvolging van rechtswege door de erfgenamen in de voor overgang vatbare rechten van erflater en in zijn bezit en houderschap alsook in de schulden van de erflater; de saisine-regel is gecodificeerd in artikel 4:182 BW en brengt een gezamenlijke beschikkingsbevoegdheid met zich mee

Schulden der nalatenschap

de schulden der nalatenschap zijn neergelegd in artikel 4:7 BW en bestaan uit onder meer de niet met de dood tenietgaande schulden, uitvaartkosten, executeurskosten, vereffeningkosten, erfbelasting, legitieme porties en legaten

Sommen ineens

bedragen waarop onder voorwaarden aanspraak gemaakt kan worden door minderjarige kinderen en soms ook door meerderjarige kinderen; u vindt ze in afdeling 2 van titel 3 van Boek 4 van het Burgerlijk Wetboek

Testament

ondertekend schriftelijk stuk waarin een uiterste wilsbeschikking is vastgelegd

Testamentair bewind

bewind ingesteld op grond van boek 4 van het Burgerlijk Wetboek over vermaakte goederen en ingaande na overlijden

Testamentair erfrecht

ter onderscheiding van erfrecht bij versterf, de regels die van toepassing zijn als de erflater zijn erfopvolging bij testament heeft geregeld

Testamentaire last

is een verplichting in een uiterste wilsbeschikking opgelegd door de erflater aan de gezamenlijke erfgenamen of aan één of meer bepaalde erfgenamen of legatarissen, die niet bestaat in de uitvoering van een legaat

Uiterste wil

een testament waarvan de inhoud een uiterste wilsbeschikking inhoudt

Uitleg

hier wordt gedoeld op artikel 4:46 BW dat dicteert dat bij de uitlegging van een uiterste wilsbeschikking dient te worden gelet op de verhoudingen die de uiterste wil kennelijk wenst te regelen, en op de omstandigheden waaronder de uiterste wil is gemaakt

Verdelen

de regels omtrent het door de gezamenlijke erfgenamen verdelen van de gemeenschap die de nalatenschapsboedel is, neergelegd in afdeling 4 van titel 6 van Boek 4 van het Burgerlijk Wetboek

Vereffenaar

de gezamenlijke erfgenamen na beneficiaire aanvaarding of de door de rechtbank benoemde vereffenaar; beide hebben primair tot doel de schulden der nalatenschap te voldoen (het tot effenheid brengen van de nalatenschap)

Vernietigbaarheid

gebrekkige rechtshandeling; aantastbaar bijvoorbeeld op grond van bedrog, misbruik van omstandigheden of dwaling

Versterferfrecht

het erfrecht volgens de wet, bij afwezigheid van een testament

Verwerping

het ondubbelzinnig niet aanvaarden van een erfdeel

Verzorgingsplicht

de plicht die op echtgenoten rust op grond van het huwelijksrecht in relatie tot het erfrecht

Vol eigendom

een absoluut, meest omvattend recht dat iemand kan hebben op zaken (in tegenstelling tot bloot eigendom)

Vruchtgebruik

beperkt recht om binnen het kader van het beperkt recht eens anders goed te gebruiken en daarvan de vruchten te genieten

Wettelijke rechten

de rechten die toekomen aan de echtgenoot of diegene die met de erflater een gemeenschappelijke huishouding voerde als bedoeld in afdeling 2 van titel 3 van Boek 4 van het Burgerlijk Wetboek alsook de voornoemde sommen ineens

Wettelijke verdeling

de verdeling als bedoeld in artikel 4:13 BW waarbij de echtgenoot van rechtswege de goederen van de nalatenschap verkrijgt en de kinderen een voorwaardelijk niet-opeisbare vordering in geld krijgen op de echtgenoot

Wettelijke vereffening

de procedure die moet worden uitgevoerd na beneficiaire aanvaarding of benoeming van een vereffenaar door de rechtbank

Wilsrechten

rechten die de kinderen toekomen onder meer bij hertrouwen van de langstlevende en overlijden van de hertrouwde langstlevende, als bedoeld in de artikelen 4:19, 20, en 21 BW

Zuivere aanvaarding

onvoorwaardelijke aanvaarding van een erfdeel; men treedt zonder meer in de rechten en de plichten van de erflater, waardoor ook aansprakelijkheid met het privé-vermogen voor boedeloverstijgende schulden ontstaat

Zware vereffening

de wettelijke vereffening zoals die moet worden uitgevoerd door een door de rechtbank benoemde vereffenaar (zulks in tegenstelling tot de lichte vereffening, in beginsel uitgevoerd door de gezamenlijke erfgenamen)